Аэроландшафтный дизайн в Беларуси:история и современность(служба на белорусском языке).
Содержание
Уводзіны 3
Голова 1. Ландшафтны дызайн у Беларусі: гістарычны нюанс. 7
1. 1 Гістарыяграфія ландшафтнага дызайну. 7
1. 2 Гістарычныя традыцыі ландшафтнага дызайну
на Беларусі. 13
1. 3 Беларускі ландшафтны дызайн
у ХХ-пачатку ХХІ ст. ст. 20
Голова 2. Методыка выкладання ландшафтнага дызайну
ў школе. 24
2. 1 Станаўленне школы дызайна ў Беларусі. 24
2. 2 Урокі ландшафтнага дызайну адзін са сродкаў
арганізацыі вучэбнай дзейнасці школьнікаў. 30
2. 3 Інфармацыйныя тэхналогіі на ўроках ландшафтнага
дызайну. 37
2. 4 Асаблівасці выкарыстання гістарычнай сядзібы
у дзейнасці устаноў адукацыі. 41
Заключэнне 44
Дадатак 52
Спіс выкарыстанай літаратуры 61
Выдержка
Уводзіны
Буйныя змяненні, якія адбыліся ў прадметнай аздобленасці чалавечага існавання у канцы ХХ пачатку ХХI ст. ст. , зяўляюцца важнейшымі паказчыкамі развіцця дызайну, невычэрпнай разнастайнасці яго феноменаў і актыўнага щздзеяння на чалавека. Значнасць сучаснага сацыяльнага прагрэса шмат у чым абумоўленая дасягненнямі дызайну. Гэта акалічнасць якасна змяняе ролю дызайна у сучасным грамадстве і, разам з тым, ускладняе, пашырае дызайнерскую дзейнасць, паглыбляючы яе сацыяльны сэнс. [13, c. 5]
Неабходнасць культуралагічнага асэнсавання парадокса ландшафтнага дызайну у значнай ступені абумоўлена яго роляй у гісторыі культуры і сучаснасці, таму што дызайн зяўляецца формай планавання асноўных сацыяльна-анталагічных вымярэнняў жыцця чалавека.
Развіццё садова-паркавага мастацтва вызначаецца сацыяльна-эканамічнымі ўмовамі і філасофска-светаўспрымальнымі поглядамі, таму ў старажытных парках знайшлі сваё адлюстраванне асаблівасці той альбо іншай эпохі уклад жыцця, ідэі, эстэтычныя перакананні. Сядзібна-паркавыя ансамблі Беларусі арыгінальная выкройка творчай дзейнасці мясцовых, рускіх і замежных дойлідаў. Яны ўяўляюцть сабой высокамастацкую рэалізацыяю прагрэсіўных творчых планіровачных ідэй, якія развіваліся ў агульнаеўрапейскім садова-паркавым мастацтве. З беларускімі сядзібамі звязаныя імёны такіх выбітных дзеячоў і прдстаўнікоў літаратуры і мастацтва, як Ф. Багушэвіч, В. Ваньковіч, А. Гараўскі, Г. Грушвіцкі, М. Ельскі, Т. Касцюшка, С. Манюшка, А. Міцкевіч, А. Нарушэвіч, Ю. Нямцовіч, М. К. Агінскі, Э. Ажэшка, Н. Орава, І. Рэпін, Ф. Рушчыц, Г. Сенкевіч. На жалко многія з помнікаў садова-паркавага мастацтва страчаныя назаўсёды, але тое, што засталося наступным пакаленням, зўляецца класічнай спадчынай, якая мае вялікае навучнае, практычнае, эстэтычнае, выхаваўчае значэнне. [18, c. 30]
Здавалася б, гісторыю развіцця ландшафтнага дызайну на Беларусі неабходна было б пачынаць з ХХ ст. , ибо менавіта ў гэты час зяўляецца ўласна само азначэнне ландшафтны дызайн. Аднак нашыя продкі ведалі аб гэтай сферы чалавечай дзейнасці задоўга правда ХХ стагоддзя.
Здесь маюцца на ўвазе шматлікія сядзібы і паркі, якія раскіданыя сёння па ўсёй Беларусі. і пачынаць вывучэнне заяўленай тэмы без асэнсавання гістарычнага вопыту продкаў у дадзенай галіне мастацтва, на наш погляд, бессэнсоўна. Менавіта таму і было прынята рашэнне аб уключэнні ў дадзеную працу апісання менавіта беларускіх сядзіб і паркаў розных гістарычных эпох як найбольш ранніх помнікаў ландшафтнага дызайну на Беларусі.
Абектам даследвання у працы зяўляецца прадметна-прасторавае асяроддзе ландшафтнага дызайну, асаблівасці яго арганізацыі ў культуры.
Прадметам даследвання зяўляецца гісторыя развіцця ландшафтнага дызайну ў Беларусі, а таксама асноўныя накрырункі і метады выкладання дадзенай дысцыпліны.
Мэта працы: разгледзець ландшафтны дызайн як функцыянальную сістэму, якая арганізоўвае частку духоўнай і матэрыяльнай прасторы белорусаў.
Задачы работы:
- разгледзець сацыяльную ролю і асаблівасці функцыянавання ландшафтнага дызайну ў культуры;
- прасачыць станаўленне ландшафтнага дызайну ў нашай краіне;
- вызначыць асноўныя накірункі развіцця тэорыі выкладання дадзенай дысцыпліны.
У працы прымяняліся кагнітыўны падыход правда даследавання ландшафтнага дызайну, які дазваляе выдзяліць яго асноўныя сутнасныя характаыстыкі, вызначыць перыдя станаўлення і развіцця ландшафтнага дызайна, яго ролю ва ўмовах дэтэрмінацыі чалавечай жыццядзейнасці.
Дызайн як объект даследвання змяняе навуковую дысцыпліну, якая яго вывучае. На змену тэорыі мастацтва прыходзіць тэорыя і гісторыя культуры, што ўзбагачае тэрміналагічны апарат і метадалогію даследчыка.
Навуковая навізна даследвання вызначаеццау наступным:
1)выяўленыя сацыяльная роля і асаблівасці ландшафтнага дызайна ў гісторыі культуры Беларусі;
2)паказана станаўленне ландшафтнага дызайна;
3)выяўленыя асноўныя тэндэнцыі ў выкладанні дысцыпліны ландшафтны дызайн.
Асноўныя палажэнні, якія выносяцца на абарону:
1. Важнасць даследвання ландшафтнага дызайна як сацыяльнай зявы абумоўленая тым, што ён утрымлівае ў сабя уплыў не толькі рынкавай канюктуры, але і асаблівасці дзяржаўнай ідэалогыі, палітыкі, нацыянальнай культуры, регіянальных прыродных умоў. Ландшафтны дызайн узнік на перасячэнні трох сэнсавых абласцей, трох тыпыў культурных дзеянняў: мастацтва, масавай прамвсловай вытворчасці і штодзённай свядомасці.
2. Ландшафтны дызайн односіцца правда невыяўленчых прасторавых мастацтваў. Прасторавае мастацтва наогул глыбока умацавана ў матэрыяльную культуру, змыкаецца з практычнай дзейнасцю па фарміраванню прадметна-прасторавага асяроддзя.
3. Неабходнасць увядзення новейших формаў арганізацыі подрыхтоўкі ландшафтных дызайнераў у Беларусі назіраецца ўжо даўно. Актуальнасць дадзенай праблемы сёння расце ў сувязі з інтэнсіўнымі змяненнямі як у самой прафесійнай дызайн-дзейнасці, этак і ў жыцці сучаснага грамадства.
Навукова-практычная значнасць даследвання заключаецца ў тым, што яе палажэнні, абагульненні, вывады могуць быць выкарыстаныя ў навукрвых даследваннях ландшафтнага дызайна як спосаба арганізацыі прадметна-прасторавага асяроддзя у кантэксце тэорыі і гісторыі культуры. Матэрыялы працы могуць быць выкарыстаныя і ў навучальных курсах па тэорыі і гісторыі ландшафтнага дызайна, культуралогыі, падрыхтоўцы праграмы адмысловых спецкурсаў і факультатываў у школе.
Вызначыўшы ландшафтны дызайн як сферу спецыфічнай творчай дзейнасці, накіраванай на форміраванне прадметна-прасторавага асяроддзя грамадства сродкамі лндшафтнай архітэктуры і дызайна, можна адакладніць межы гэтай дзейнасці шляхам тыпалогіі абектаў, вызначэння актуальных задач і асноўных метадаў. Нягледзячы на тое, што ў вобласці ландшафтнага дызайну дамінуюць эстэтычны і кампазіцыйны нюансы, подыходзіць правда пастаўленых пытанняў неабходна з сучасных навуковых пунктаў гледжання, разглядаць яго абекты цэласна, сістэмна. [28, c. 26]
Абекты ландшафтнага дызайну гэта тыя составляющие прадметна-прасторавага асяроддзя, стварэнне якіх абумоўлена пераважна ландшафтнымі дадзенымі. Не менш істотна і адваротнае. Абекты ландшафтнага дызайну гэта тыя прадметна-прасторавыя составляющие, якія якасна ўплываюць на фарміраванне архітэктурна-ландшафтнага асяроддзя. [40, c. 18]
Па суадносінах элементаў і характару сувязяў у сістэме прыроднаештучнае мложна выдзяліць наступныя групфы абектаў:
прыродныя составляющие прадметна-прасторавага асяроддзя, правда якіх творча толькі дакранулася десница чалавека(стрыжаныя альбо сфарміраваныя зялёныя загарадкі і статуи, фрагменты апрацаванага натуральнага рэльефа, декоратыўна аформленая естественная крыніца);
абекты, у якіх прыродныя і натуральныя дызайнерскія составляющие раўназначныя(дрэва з лавай-абмежавальнікам і кратамі, якія ахоўваюць карнявую сістэму преисподняя вытаптавання;кветкі ў вазах, кашпо альбо кантэйнерах і інш. );
абекты, рашэнне якіх падказанае ландшафтнай сітуацыяй і ўключэнне іх у ландшафт істотна ўплывае на яго якасныя характарыстыкі, у тым ліку кампазіцыйную пабудову фрагментаў архітэктурна-ландшафтнага асяроддзя(статуя).
Голова 1. Ландшафтны дызайн у Беларусі: гістарычны нюанс.
1. 1 Гістарыяграфія ландшафтнага дызайну.
Культурна-гістарычнае значэнне паркавых комплексаў, мэтазгоднасць іх вывучэння і дзяржаўнай аховы адзначаліся яшчэ ў даследваннях
П. М. Красавіцкага(1925), У. У. Адамава(1925), Я. Троськай(1926). З 30-х гадоў у рэспубліцы пачалася праца па інвентарызацыі сядзібных паркаў(Георгіеўскі, 1925, 1931; Новікаў, 1933). Гэтая праца працягвалася і пазней(Іванова. 1952, Антыпаў, Вакула, 1967; Шкутко, 1970 і інш. ). Падчас будаўніцтва шэрагу сядзіб, кампазіцыйныя ўзаемасувязі з абектамі архітэктуры разглядаліся ў розных працах па горадабудаўніцтву(Сергачоў, 1972; Ткачоў, 1977; Чантурыя, 1977, 1986; Сычеа, 1982; Якiмовiч, 1978, 1984а-г; Багласаў, 1984; і др. ). Кароткія звесткі аб старажытных сядзібах утрымліваюць у сабе таксама слоўнікі, спадарожнікі, энцыклапедычныя і іншыя выданні. Некаторыя паведамленні, якія тычацца ў асноўным функцыянавання помешчыцкіх сядзіб, прыводзяцца ў перыядычных, у асноўным польскіх, ілюстраваныхчасопісах: «Dziennik Wilenski»(1815 1819), «Tygodnik Ilustrowany»(18621910), «Ktosy»(18691889), «Biesiada Literacka»(18991906), «Zycie I sztuka»(18991904), «Swiat»(19091914), «Ziemia»(19101912), «Rwartalnik Litewski»(19101911), «Столица и усадьба»(19131916). З 1967 г. паркі Беларусі вывучае А. Т. Федарук. [4, c. 53]
Зразумець доўгi шлях станаўлення і развiцця ў Беларусi ландшафтнага дойлiдства дапамагаюць iнвентары, падымныя мястэчак. Матэрыялы гэтых крынiц за стагодазе дазволілi вызначыць характэрныя рысы i асаблiвасцi сядзiбнага дойлiдства преисподняя двара правда рэнесанснага ансамбля.
Литература
Спіс выкарыстанай літаратуры
1. Абрамова М. Проектно-дизайнерская активность в образовании. Мн. , 2001.
2. Антипов В. Г. Парки Белоруссии. Мн. , 1975.
3. Строительная композиция садов и парков. // под общ. ред. Вергунова А. П. М. , 1980.
4. Баразна М. Р. Беларускі дызайн у святле мастацкай крытыкі. // Беларускі дызайн: вопыт і перспектывы адукацыі. Матэрыялы 1-й рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі. г. Мінск, 9-10 снежня 2003 г. Мн. , 2004.
5. Вергунов А. П. , Денисов М. Ф. , Ожегов С. С. Ландшафтное конструирование. М. . 1991.
6. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т. 1 // пад рэд. Касцюка М. і інш. Мн. , 2000.
7. Залеская Л. С. , Микуліна Е. М. Ландшафтная структура. М. , 1979.
8. Залесье былая родовая усадебка Огинских. Мн. , 2003.
9. Иванова Л. В. , Костич Т. Ф. , кукуня О. Г. Барокко и классицизм усадьбы Залесье. // Матэрыялы міжнароднай канферэнцыі Гістарычныя сядзібы Беларусі: стан і перспектывы. 4-5 верасня 2003 г. , в. Залессе. Мн. , 2003.
10. Кантор К. М. ДДДККК ИСТИНА о дизайне. М. , 1996.
11. Ковешникова Н. А. Дизайн. Деяния и концепция. М. , 2005.
12. Конышева Н. М. Способ трудового обучения младших школьников: Базы дизайнообразования: Учеб. пособ. М. , 1999.
13. Краснобородкина А. Г. Дизайн как метод организации предметно-пространственной среды в культуре ХХ. // Автореферат диссертации на соискание учёной ступени кандидата культурологи. Нижневартовск, 2004.
14. Ленсу Я. Ю. Дизайнерская школа Беларуси: деяния и современность. // Инноваторские образовательные технологии, 2007, № 4.
15. Миронов, Д. Ф. Компьютерная видеографика в дизайне: Учебник для вузов СПб. , 2004.
16. Митрахович С. С. Индивидуальности применения исторической усадьбы в деловитости учреждений образования. // Матэрыялы міжнароднай канферэнцыі Гістарычныя сядзібы Беларусі: стан і перспектывы. 4-5 верасня 2003 г. , в. Залессе. Мн. , 2003.
17. Налівайка Л. Д. Мастацкае жыццё беларусі 1920-х гадоў // Зборнік выступленняў на навуковай канфэрэнцыі, прысвечанай 75-годдзю мастацкай школы. Віцебск, 1994.
18. Несцярчук Л. М. Сучасны стан і ход рэабілітацыі гістарычных сядзіб Берасцейшчыны. // Матэрыялы міжнароднай канферэнцыі Гістарычныя сядзібы Беларусі: стан і перспектывы. 4-5 верасня 2003 г. , в. Залессе. Мн. , 2003.
19. Николаевская З. А. Водоёмы в рельефе сада. М. , 1963.
20. Пахомова Н. Ю. Способ учебного проекта в образовательном учреждении. М. , 2003.
21. Педагогика: Учебное вспомоществование для студентов педагогических вузов и педагогических колледжей // под ред. П. Н. Пидкасистого. М. , 1998.
22. Подготовка дизайнеров за рубежом // Труды ВНИИТЭ. Сер. Техно эстетика; Вып. 50. М. , 1986.
23. Потаев Г. А. Рекреационные рельефы. Защита и создание. Мн. , 1996.
24. Рацкевич К. Травка и камешки у дома. // Белгазета от 06. 11. 2001, № 23.
25. Родичкин И. Д. Конструирование современных пригородных парков. Киев, 1981.
26. Розенсон И. А. Базы теории дизайна: Учебник для вузов СПб. , 2006.
27. Степанов В. М. ,Лапина О. А. , Макаровская А. П. Организация одного воспитательного места в инноваторской школе. М. , 2000.
28. Сычёва А. В. Архитектурно-ландшафтная среда. Вопросцы охраны и формирования. Мн. , 1982.
29. Сычёва А. В. , Титова Н. П. Аэроландшафтный дизайн. Эстетика подробностей муниципальный среды. Мн. , 1984.
30. Федарук А. Т. Сядзібна-паркавае долідства беларусі: гістарычны нюанс і сучасны стан. // Матэрыялы міжнароднай канферэнцыі Гістарычныя сядзібы Беларусі: стан і перспектывы. 4-5 верасня 2003 г. , в. Залессе. Мн. , 2003.
31. Федорова З. С. Архитектурно-декоративные составляющие в садово-парковом художестве. М. , 1980.
32. Федорук А. Т. Садово-парковое художество Белоруссии. Мн. , 1989.
33. Федорук А. Т. Стародавние усадьбы Берестейщины. Мн. , 2004.
34. Хан-Магометов С. О. Пионеры русского дизайна. М. , 1995.
35. Харитонов А. В. Дизайн среды. М. , 1998
36. Чантурия В. А. Монументы архитектуры и градостроительств Белоруссии. Мн. . 1986.
37. Чернышев О. В. Трудности дизайна в контексте модификации культурного наследия Беларуси. // Беларускі дызайн: вопыт і перспектывы адукацыі. Матэрыялы 1-й рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі. г. Мінск, 9-10 снежня 2003 г. Мн. , 2004.
38. Чернышев О. В. Развитие многоступенчатой системы подготовки дизайнеров в Беларуси. // Беларускі дызайн: вопыт і перспектывы адукацыі. Матэрыялы 1-й рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі. г. Мінск, 9-10 снежня 2003 г. Мн. , 2004.
39. Шамшур В. В. Казімір Малевіч іі агітацыйна-масавае мастацтва ў віцебску(канец 10-х пачатак 20-х г. г. ХХ ст. ). // Зборнік выступленняў на навуковай канфэрэнцыі, прысвечанай 75-годдзю мастацкай школы. Віцебск, 1994.
40. Шарангович К. П. Общехудожественные дисциплины в подготовке дизайнеров: пространство, роль и специфика. // Беларускі дызайн: вопыт і перспектывы адукацыі. Матэрыялы 1-й рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі. г. Мінск, 9-10 снежня 2003 г. Мн. , 2004.
41. Яцюк О. Базы графического дизайна на складе компьютерных технологий. СПб, 2004.
42. http://svyatavit. iatp. by/
43. http://radzima. org/
Уводзіны
Буйныя змяненні, якія адбыліся ў прадметнай аздобленасці чалавечага існавання у канцы ХХ пачатку ХХI ст.ст., зяўляюцца важнейшымі паказчыкамі развіцц